Đây là một trong những tư thế khó nhất trong các Yoga Asana. Cơ địa người Việt Nam dẻo, khớp có độ linh hoạt lớn ở khớp gối, khớp cổ chân, khớp hông, nên có tương đối nhiều người làm được tư thế này. Nhưng nếu bạn không làm được tư thế Hoa Sen thì đó là điều hết sức bình thường.
Tư thế Hoa Sen rất được người tập Yoga ưa chuộng vì các tranh vẽ đức Phật hay các vị thần thánh trong văn hóa Ấn Độ có ngồi trong tư thế này. Điều đó không có nghĩa nếu bạn ngồi được tư thế Hoa Sen thì bạn cũng giác ngộ như Phật. Ngồi thiền thì không nhất thiết phải hoa sen, và thiền thì cũng không nhất thiết phải ngồi. Hoa Sen là một tư thế gập đầu gối rất dữ dội và hông xoay ra ngoài cũng rất nhiều. Nếu xoay ra ngoài không đủ mà vẫn cố ép vào tư thế thì sẽ dẫn tới vặn ở khớp gối, mà khớp gối của chúng ta thì nó chỉ có 1 chiều chuyển động gập - thẳng mà thôi chứ không vặn đi đâu được. Cho nên cố ép mình vào tư thế Hoa Sen ngày có thể dẫn tới đau hay chấn thương đầu gối.
Ảnh: tôi đang cố ép mình vào tư thế Hoa Sen trong khoảng vài giây để chụp hình. Tôi dùng tay tôi đặt một bàn chân vào đùi bên đối diện trước, rồi vắt chân kia ra ngoài đặt nốt bàn chân đó vào bên đùi còn lại. Tôi không rõ mình có thể ngồi ở đây bao lâu và lưng có gù không hay chân có tê không vì tôi chưa bao giờ thử ngồi lâu ở đây. Nhưng tôi phải công nhận tư thế này đẹp mắt và lên ảnh chẳng hạn thì trông như thể rất là Buddha.
Tất nhiên thỉnh thoảng tôi nghĩ làm tư thế Hoa Sen 1 chút cũng được, nhưng nên hết sức cẩn thận vì LÀM ĐƯỢC không có nghĩa là nó không có hại cho cơ thể. Nhiều người tôi thấy chân họ có đủ sức mạnh để xoay hông ra ngoài và gập gối đặt cẳng chân xếp thành tư thế Hoa Sen mà không cần dùng tay hỗ trợ, thì theo tôi đó là khi cơ thể họ đã sẵn sàng và họ kiểm soát được tư thế. Nếu vẫn phải dùng tay cầm chân đặt vào vị trí như tôi thì tôi nghĩ rằng không nên làm tư thế lâu vì chưa có sự kiểm soát nhiều.
Vậy chúng ta có thể làm gì để đạt được những điều mà tư thế Hoa Sen mang lại?
Tư thế nửa Hoa Sen
Chỉ làm 1 chân trong tư thế Hoa Sen. Chân còn lại gập gối, có thể lót ở dưới chân kia, hoặc không. Trong tư thế Hoa Sen, hai xương cẳng chân tì vào nhau gây đau ở phần da thịt chỗ cẳng chân khiến chúng ta phải chịu đựng đau đớn thì ở đây mình đã giải quyết xong điều đó. Ở đây bạn cũng có thể đổi chân để nhận được lợi ích của tư thế trên cả hai chân.
Trong ảnh, tôi dùng thêm tay để hỗ trợ tư thế ngồi, đẩy lưng thẳng lên cho tư thế vững chắc hơn, không bị gù lưng, mỏi lưng.
Nếu tư thế nửa Hoa Sen mà cũng làm ta vất vả quá, thì hãy quay lại với tư thế Sukhasana, ngồi đơn giản trên mấy cục block. Không nên phức tạp hóa cuộc đời và Phật, người ngồi tư thế Hoa Sen, cũng muốn nhân loại thoát khổ. Thế nên nếu thấy ngồi Hoa Sen khổ quá liền không ngồi nữa, ngồi kiểu khác đơn giản hơn, vững vàng hơn, trụ vững trong thiền định hoặc Pranayama.
MỘT VÀI CHIA SẺ TRONG VIỆC DẠY CÁC TƯ THẾ NGỒI
Cũng là người đi dạy Yoga, tôi xin chia sẻ chút về việc dạy các tư thế ngồi và hướng dẫn dùng dụng cụ, biết đâu lại có ích cho bạn đọc:
- Tôi sẽ không nói ¨ai cần thì ngồi lên block¨ bởi vì đa số mọi người đều nghĩ rằng họ không cần. Vì sao? Vì chúng ta lúc nào chả ngồi bệt dưới đất một cách dễ dàng, từ bé đến lớn. Vậy nên tôi sẽ yêu cầu cả lớp lấy block ra và xếp block để ngồi lên, vì thẳng thắn mà nói thì rất nhiều người ngồi được, đúng thế, nhưng ví dụ gù lưng, mức độ gù nặng nhẹ và ở các vị trí khác nhau, mà họ không hề biết. Xin nhắc lại 1 lần nữa là LÀM ĐƯỢC và thậm chí là LÀM THOẢI MÁI không có nghĩa là nó không gây hại cho cơ thể.
- Nếu xác định sẽ dùng block, sẽ ngồi lên block, tôi sẽ chuẩn bị dụng cụ ngay từ trước khi lớp học bắt đầu. Ví dụ tôi không chuẩn bị, tự nhiên vừa ngồi xuống để bắt đầu tĩnh tâm, vào lớp học, tôi lại thấy một người ngồi quá sai tư thế như gù lưng chẳng hạn thì tôi lại phải đi lấy block, gọi họ, xếp block cho họ ngồi, làm gián đoạn sự tĩnh tâm của người đó và những người xung quanh.
- Tôi thường yêu cầu học viên tự lấy tay sờ vào cột sống phần lưng dưới của họ để thấy đang gù hay đang ngồi thẳng thớm. Cái tư thế mà mình đã quen ngồi, mình ngồi rất là thoải mái, chưa chắc đã là tư thế tốt cho cơ thể. Nhiều khi ngồi thẳng lưng lâu lâu cảm thấy rất khó chịu ở lưng, nhưng nó lại tốt cho cơ thể. Khi tự sờ thấy mình đang gù, người ta sẽ dễ chỉnh hơn, đặc biệt lưng là chỗ chúng ta không thể nhìn thấy bằng mắt.
------------------------------------------------------
Cảm ơn bạn vì đã đọc bài. Mời bạn đọc thêm các tư thế Ngồi tĩnh tâm, thiền định trong Yoga:
Tư thế Sukhasana - Ngồi đơn giản
Tư thế Anh Hùng - Virasana
Tư thế Hoa Sen - Padmasana
Xem toàn bộ dự án PROP UP: Cách dùng dụng cụ hỗ trợ để tập 10 nhóm tư thế Yoga với 10 CHƯƠNG:
Prop Up! là một dự án Hà My Yoga (Sweden) thực hiện nhằm giúp bạn làm được hơn 80 tư thế Yoga một cách dễ dàng cùng với các dụng cụ đơn giản: block, dây, chăn, gối, tường. Giúp bạn có thể thật sự tận hưởng việc thực hành Yoga!
Bạn thấy bài viết hữu ích? Hãy share về FB của mình nhé!